SCHITTEREND SENSITIEF

Woedeaanvallen en huilbuien zijn veel ouders niet vreemd. Orthopedagoog en moeder Marieke Middel bemoedigt ouders om verder te kijken dan het gedrag dat het kind laat zien. ‘Het allerbelangrijkste is dat je daarbij de toevlucht kan nemen bij de Hemelse Vader, biddend om de juiste inzichten en geduld.’ 

Hoe was je zelf als kind? 

‘Een serieus meisje, dat altijd aan het nadenken was over de diepe dingen in het leven of de nood van anderen. Ik groeide op als enig kind in een gezin waar het geloof de basis was. Mijn vader was predikant, daarna werd hij docent in de theologie. Gericht zijn op de ander en op God kreeg ik mee vanuit huis.’

Hoe ziet jouw dagelijkse leven eruit? 

‘Structuur vind ik belangrijk, zodat ik weet dat de vaste taken gebeuren. Als ik de oudste twee naar school heb gebracht, ga ik even poetsen. De jongste helpt mee of gaat een boekje lezen. Daarna drinken we samen koffie met fruit erbij en lees ik wat voor. Voor de lunch gaan we nog even naar buiten of bezoeken we iemand. Aan het begin van de middag maak ik vast wat klaar voor het avondeten, lezen we boekjes of doen we iets creatiefs. Op woensdag en donderdag werk ik, dan is mijn man thuis voor de kinderen. Dit geeft veel rust. ‘Qua karakter vullen mijn man en ik elkaar prachtig aan. Hij speelt weer op een heel andere manier met hen dan ik en kan hen bijvoorbeeld begeleiden bij een bouwwerk of druk uitje.’

Welke ideeën had je over het moederschap voor je zelf kinderen kreeg? 

‘Als ik mij maar inzet vol liefde, dan zullen de kinderen vast geen heftige emoties hebben. Dat is wat ik dacht. Eén van onze kinderen heeft veel gehuild, hoeveel ik zong en bad. Uiteindelijk wist ik niet meer wat ik verder kon doen aan de heftige huilbuien. Nu de kinderen ouder zijn, zijn ze weleens boos of maken ze ruzie. Ik kan dit niet voorkomen door mijn best te doen, ook al dacht ik dat wel van tevoren.

In je boek over hoogsensitiviteit schrijf je ook over heftige emoties.  

‘Gaandeweg ontdekte ik bij één van de kinderen een gevoeligheid voor prikkels, wat zich uit in explosieve emoties. Dit herken ik bij mezelf, alleen keer ik in mijzelf om te ontladen. Dat ik zelf hoogsensitief ben, kwam naar voren tijdens rijlessen. Met verkrampte vingers zat ik achter het stuur als achttienjarig meisje, vol van alle prikkels die op me afkwamen. Toen mijn rijinstructeur vroeg of ik weleens gehoord had van hoogsensitiviteit, ging het balletje rollen. 

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat één op de vijf mensen hooggevoelig is, wat al in de vroege leeftijdsfase zichtbaar is. Bij baby’s uit zich dit bijvoorbeeld in een hoge mate van alertheid. Daardoor komen ze moeilijker in slaap, waardoor een draagdoek helpend kan zijn. In mijn boek geef ik per leeftijdscategorie concrete adviezen. Soms krijg ik kinderen voor me waarbij gedacht wordt aan ADHD, omdat ze buien met heftige emoties vertonen. Dit kan het geval zijn, maar soms gaat het over kinderen die overprikkeld zijn en niet weten hoe ze dit moeten uiten. Hoogsensitiviteit heeft ook overlap met hoogbegaafdheid.’

Hoe kwam je op het idee om praktische adviezen te delen? 

‘Er zijn veel boeken die theoretische inzichten geven over hoogsensitiviteit, zoals ‘Het hoogsensitieve brein’ van Esther Bergsma. In mijn werk adviseer ik dit weleens aan ouders, maar het is best een kluif om doorheen te komen voor sommigen. Daarnaast zijn er praktische boeken met invloeden vanuit het boeddhisme bijvoorbeeld. Daarom heb ik besloten om een praktisch boek te schrijven vanuit de christelijke invalshoek. Het is mijn gebed dat het boek tot eer van God is. Het gaat niet om mij, Hij heeft mij geleid tijdens het schrijfproces.’

Kan je een voorbeeld noemen van een advies voor ouders? 

‘Eén van de belangrijkste lessen die ik zou willen delen: kijk naar wat er achter het gedrag zit van je kind. Mensen vinden woede of angst soms ingewikkeld, dat brengt allerlei vragen teweeg. Is er een oplossing voor? Heeft het te maken met overprikkeling? Als je de focus legt op het gedrag, mis je de oplossing. De emmer vind ik een sterke metafoor: deze is op een gegeven moment vol. 

Tegelijkertijd erken ik dat het niet makkelijk is, soms kan het een hele zoektocht zijn om te ontdekken wat er achter bepaald gedrag ligt. Ook in de eerdere interviews die ik heb gegeven, merkte ik dat het veel losgemaakt heeft bij ouders. Het is belangrijk dat je bij iemand terecht kan met je verhaal, dat je als ouders ideeën uit kan wisselen en elkaar kunt bemoedigen. Het allerbelangrijkste is dat je de toevlucht kan nemen bij de Hemelse Vader, biddend om de juiste inzichten en geduld.’

Wat kan je doen als ouder, wanneer een kind overprikkeld is? 

‘Het kan veel energie vragen als ouder, daarom is het belangrijk dat je zelf goed opgeladen blijft.  Soms hoor ik van ouders dat kinderen op school rustig zijn, maar dat ze hun emoties thuis de vrije loop laten. Dit betekent dat ze zich veilig voelen om dit thuis te doen. Zelf geef ik de kinderen regelmatig een koekje of wat drinken onderweg van school naar huis, want vaak hebben ze trek. Daarnaast leg ik wat speelgoed klaar waardoor ze kunnen ontladen, zoals klei bijvoorbeeld. Ook kan je rustmomenten inbouwen of een rustig hoekje maken waar ze even ‘uit’ kunnen staan.

Ben je benieuwd naar het boek Schitterend Sensitief? Hier kan je meer informatie vinden.